سیستم های پیچ و مهره :
پیچ و مهره ها را در دو سیستم استاندارد كرده اند :
1- سیستم DIN= فرم صنعتی آلمان
2- سیستم ISO= سازمان استاندارد بین المللی
روش واستاندارد DIN تا سال 1960 متداول بود وهم اكنون سیستم ISO
جایگزین ان شده است . درسیستم DIN به دلیل اینكه سر دندانه هاتیز می باشد و باعث خراب شدن سریع پیچ ها میشود یكی از عیب های این سیستم می باشد.
جهت گردش دندانه های پیچ :
اگر جهت حركت دندانه پیچ ها به طرف راست باشد پیچ راست گرد گفته می شود. برای شناخت ان كافی است به ان عمود نگاه كنیم درصنعت موارد استفاده پیچ و مهره های راست گرد بیشتر از پیچ و مهره های چپ گرد است . پیچ و مهره های چپ گرد برای اتصال لوله هایی كه برای گاز های قابل اشتعال مورد استفاده قرار می گیرد .
پیچ و مهره های غیر خودکار یا ساده :
این نوع پیچ ها برای ثابت شدن نیاز به مهره دارند یاقطعه ای که مانند مهره باشد و بتواند کار مهره را انجام دهد. معروفترین پیچ و مهره از این نوع را میتوان انواع پیچ و مهره های شش گوش ذکر کرد همچنین پیچ هایی دیگر مثل پیچ اتاقی، پیچ جوشی، پیچ استوانه، پیچ آلن و ... را میشود نام برد .
پیچ و مهره های عادی برای اتصال دادن قطعات در جایی که اتصال غیر دائمی موردنیاز باشد به کار می روند .
پیچ های خودکار :
پیچ و مهره های مخروطی معمولاً دارای دندانه های درشت می باشند وبرای اتصال قطعات نرم مانند چوب و پلاستیک بکار می روند.
پیچ های خودکار نوعی از پیچ هستند که برای ثابت شدن در قطعه مورد اتصال نیازی به مهره ندارند و درون کار فرو میروند و نوک آنها معمولامانند میخ تیز هست و حتی می توانند قطعه کار شده را سوراخ کنند مثل پیچ های سرمته ای،پیچ چوب ،...
سرپیچ ها از نظر ظاهری نیز با هم متفاوت می باشند. برخی پیچ ها دوسو، برخی چهارسو، برخی آلن خور، برخی آچارخور، برخی پنج پر و... می باشند .
پیچ و مهره های ساختمانی
انواع پیچ و مهره، واشرهای فولادی با قابلیت کشش بالا دراستانداردهای Din6916*HV- Din6914*HV - Din6915*HV درگرید 10-9 جهت پیچ ها و گرید10 برای مهره، مورد استفاده در ساختارهای فولادی، ساخت پل، انواع داربست و چوب بست چهارچورب های ساختمانی و پیچ های مختلف مطابق استاندارد و گریدها :
ASTMA325*A325M
ASTMA490*A490M
پیچ و مهره های صنایع خودروسازی
پیچ و مهره و واشرهای مخصوص صنایع خودروسازی که شامل انواع پیچ و مهره های خودکار و خاص می باشد
پیچ و مهره های صنایع نفت، گاز، پتروشیمی، صنایع دریایی
ASTM A193 - A194 - L7 - B7 - B7M - L7M - 2H - A4_80( 316) - A2_70 (304)
مطابق استانداردها و گریدهای مختلف
برای اندازه زدن قطر پیچ و مهره ها نیز استاندارد های مختلفی وجود دارد. بطور کلی برای اندازه گیری قطر پیچ از کولیس و با اندازه گیری قطر خارجی دنده ها استفاده میشود. این در حالی است که اندازه گیری قطر داخلی مهره با کولیس دارای خطا خواهد بود. همیشه پیچ و مهره از یک جنس برابر استفاده نمیشوند. بدین شکل که در بسیاری از موارد با توجه به اهمیت جنس پیچ استاندارد های مختلفی استفاده میشود و این در حالی است که مهره ها حساسیت پیچ را ندارند و در بسیاری از موارد مهره آهنی استفاده می شود.
سیستم های پیچ و مهره :
پیچ و مهره ها را در دو سیستم استاندارد كرده اند :
1- سیستم DIN= فرم صنعتی آلمان
2- سیستم ISO= سازمان استاندارد بین المللی
روش واستاندارد DIN تا سال 1960 متداول بود وهم اكنون سیستم ISO
جایگزین ان شده است . درسیستم DIN به دلیل اینكه سر دندانه هاتیز می باشد و باعث خراب شدن سریع پیچ ها میشود یكی از عیب های این سیستم می باشد.
جهت گردش دندانه های پیچ :
اگر جهت حركت دندانه پیچ ها به طرف راست باشد پیچ راست گرد گفته می شود. برای شناخت ان كافی است به ان عمود نگاه كنیم درصنعت موارد استفاده پیچ و مهره های راست گرد بیشتر از پیچ و مهره های چپ گرد است . پیچ و مهره های چپ گرد برای اتصال لوله هایی كه برای گاز های قابل اشتعال مورد استفاده قرار می گیرد .
پیچ و مهره های غیر خودکار یا ساده :
این نوع پیچ ها برای ثابت شدن نیاز به مهره دارند یاقطعه ای که مانند مهره باشد و بتواند کار مهره را انجام دهد. معروفترین پیچ و مهره از این نوع را میتوان انواع پیچ و مهره های شش گوش ذکر کرد همچنین پیچ هایی دیگر مثل پیچ اتاقی، پیچ جوشی، پیچ استوانه، پیچ آلن و ... را میشود نام برد .
پیچ و مهره های عادی برای اتصال دادن قطعات در جایی که اتصال غیر دائمی موردنیاز باشد به کار می روند .
پیچ های خودکار :
پیچ و مهره های مخروطی معمولاً دارای دندانه های درشت می باشند وبرای اتصال قطعات نرم مانند چوب و پلاستیک بکار می روند.
پیچ های خودکار نوعی از پیچ هستند که برای ثابت شدن در قطعه مورد اتصال نیازی به مهره ندارند و درون کار فرو میروند و نوک آنها معمولامانند میخ تیز هست و حتی می توانند قطعه کار شده را سوراخ کنند مثل پیچ های سرمته ای،پیچ چوب ،...
سرپیچ ها از نظر ظاهری نیز با هم متفاوت می باشند. برخی پیچ ها دوسو، برخی چهارسو، برخی آلن خور، برخی آچارخور، برخی پنج پر و... می باشند .
پیچ و مهره های ساختمانی
انواع پیچ و مهره، واشرهای فولادی با قابلیت کشش بالا دراستانداردهای Din6916*HV- Din6914*HV - Din6915*HV درگرید 10-9 جهت پیچ ها و گرید10 برای مهره، مورد استفاده در ساختارهای فولادی، ساخت پل، انواع داربست و چوب بست چهارچورب های ساختمانی و پیچ های مختلف مطابق استاندارد و گریدها :
ASTMA325*A325M
ASTMA490*A490M
پیچ و مهره های صنایع خودروسازی
پیچ و مهره و واشرهای مخصوص صنایع خودروسازی که شامل انواع پیچ و مهره های خودکار و خاص می باشد
پیچ و مهره های صنایع نفت، گاز، پتروشیمی، صنایع دریایی
ASTM A193 - A194 - L7 - B7 - B7M - L7M - 2H - A4_80( 316) - A2_70 (304)
مطابق استانداردها و گریدهای مختلف
برای اندازه زدن قطر پیچ و مهره ها نیز استاندارد های مختلفی وجود دارد. بطور کلی برای اندازه گیری قطر پیچ از کولیس و با اندازه گیری قطر خارجی دنده ها استفاده میشود. این در حالی است که اندازه گیری قطر داخلی مهره با کولیس دارای خطا خواهد بود. همیشه پیچ و مهره از یک جنس برابر استفاده نمیشوند. بدین شکل که در بسیاری از موارد با توجه به اهمیت جنس پیچ استاندارد های مختلفی استفاده میشود و این در حالی است که مهره ها حساسیت پیچ را ندارند و در بسیاری از موارد مهره آهنی استفاده می شود.
مهره شش گوش
تقریبا تمامی مهره ها تابع پیچ هستند چه به لحاظ نوع رزوه و چه از لحاظ جنس مثلا برای پیچ HV استفاده نمود چرا که آچار خور آنها یکی است . گرید پیچ ها با دو رقم نمایش داده می شوند مثلا 10.9 – 8.8 اما مهره ها با یک عدد شناخته می شوند . مثلا کلاس 8 یا کلاس 10 . بنابراین برای پیچ 8.8 از مهره کلاس 8 استفاده می کنیم . برای استاد بولت B7 بایستی از مهره 2H استفاده کرد و همینطور B7m از 2Hm که البته نیاز به یادآوری است که برای استاد بولت رزوه اینچی از مهره اینچی مثلا 8/5 و از رزوه میلیمتر مثلا 20m از مهره دنده میلیمتر استفاده کرد . در برخی از از پیچ ها برای جلوگیری از خود لقی self loosening مهره میتوان از دو مهره استفاده کرد که بیشتر در مورد مهره های باریک کابرد دارند . مهره ها به لحاظ شکل ، ابعاد و متریال متنوع هستند،مانند مهره با یک شش گوش ، مهره شش گوش ، کاسه نمد دار ، مهره شش گوش قفلی ، مهره شش گوش چاکدار ، مهره شش گوش بلند ، مهره شش گوش جوشی ، مهره شش گوش واشر دار و مهره های شش گوش استیل
پیچ شش گوش
موارد مصرفصنایع نفت و گاز وپتروشیمی ،صنعت ساختمان، پل سازی ،سوله ،سازه ،اسکلت فلزی و...
یکی از پر کاربرد ترین پیچها ، پیچ سر شش گوش است.پیچ های شش گوش بیشتر کاربرد صنعتی و ساختمانی دارند.پیچ شش گوش در اسکلت فلزی،سازه فلزی و سوله کاربرد دارد اغلب آسمان خراشها و سازه های غولپیکر با کمک پیچ شش گوش سر به فلک کشیده اند.
کارخانه اتصالات نوین هم اکنون ، تولید پیچ فولادی از سایز M24 تا M48 را با روش فورج گرم و سایز M24 به پایین را با روش فورج سرد در گرید های 8.8 و 10.9 را در دستور تولید انبوه دارد . آزمایشگاه اتصالات نوین مستقر در کارخانه وظیفه کنترل کیفیت پیچ ها بر اساس استانداردهای روز دنیا را بعهده دارد . که آزمون کششی ، سختی ، تعیین گرید از آن جمله می باشند . پیچ های گرید 10.9 نسبت به پیچ گرید 8.8 از سختی بالاتری برخوردار هستتند و پیچ های سر شش گوش HV سختی 10.9 را دارند . اما نسبت به پیچ های فولاد 10.9 معمولی سر بزرگتری دارند . مواد اولیه بکار گرفته شده در گرید 8.8 ، CK45 می باشد و برای پیچ سر شش گوش 10.9 از متریال MO40 استفاده می شود MO40 همان متریالی است که برای ساخت استاد بولت ها از آن استفاده می کنند . اما برای گرید 12.9 از VCN استفاده می شود که متاسفانه مواد اولیه آن در کشور ما به سختی یافت می شود .
اغلب پیچ های فولادی پوشش فسفات سیاه دارند که در مقاله پوشش فلزات توضیحات کامل داده شده است
از طرفی پیچ های سرشش گوش با گرید 5.6 جهت سازه های سبک تر و همچنین برای اتصال قطعات فلزی و غیر فلزی که فشار زیادی زا تحمل نمیکنند نیز کاربرد دارند
پیچ های شش گوش استیل نیز که هم مقاومت سختی بالا و هم مقاومت خوردگی بالا دارند برای محیط های پر فشار و با رطویت بالا مصارف گوناگون دارند
برای پیچ های فولادی و آهنی از انواع پوشش ها نظیر آبکاری گالوانیزه سرد،گالوانیزه گرم ،داکرومات و ... استفاده میشود که در این میان برای پیچ های گرید 10.9 نباید از گالوانیزه گرم استفاده کرد چرا که باعث ایجاد ترک های هیدروژنی در سطح پیچ میگردد
